Wu Rompe il Perfetto Equilibrio dell'Universo
Wu łamie doskonałą równowagę wszechświata
A Wu è sempre stato detto di seguire le regole, ma cosa succede quando infrangerle potrebbe salvare tutti? A volte i più grandi errori portano alle scoperte più importanti.
Wu viveva in un mondo dove tutto aveva delle regole.
Wu żyła w świecie, w którym wszystko miało zasady.
Gli scienziati credevano che queste regole non cambiassero mai.
Naukowcy wierzyli, że te zasady nigdy się nie zmieniają.
Pensavano che l'universo fosse perfettamente equilibrato.
Myśleli, że wszechświat jest idealnie zrównoważony.
Wu era diversa dagli altri scienziati.
Wu różniła się od innych naukowców.
Ha fatto domande difficili.
Zadawała trudne pytania.
Voleva testare tutto.
Chciała testować wszystko.
Le altre persone hanno semplicemente accettato le vecchie idee.
Inni po prostu akceptowali stare idee.
L'anno era il 1956.
Był rok 1956.
Due uomini intelligenti arrivarono a Wu.
Przyszło do niej dwóch mądrych mężczyzn.
I loro nomi erano Lee e Yang.
Nazywali się Lee i Yang.
Avevano un'idea pazzesca sulla fisica.
Mieli szalony pomysł o fizyce.
"Wu, pensiamo che l'universo potrebbe essere sbilanciato," disse Lee.
"Wu, sądzimy, że wszechświat może być niezrównoważony" – powiedział Lee.
Pensiamo che le particelle possano infrangere le vecchie regole.
"Wierzymy, że cząstki mogą łamać stare zasady."
Wu ascoltò attentamente.
Wu słuchała uważnie.
L'idea sembrava impossibile.
Pomysł brzmiał niemożliwie.
Tutti gli scienziati credevano nell'equilibrio perfetto.
Wszyscy naukowcy wierzyli w doskonałą równowagę.
Questo equilibrio era chiamato parità.
Ta równowaga nazywała się parzystością.
Come possiamo testare questo?
"Jak możemy to przetestować?" – zapytała Wu.
Wu chiese.
"Potrzebujemy kogoś, kto potrafi zrobić perfekcyjne eksperymenty" – powiedział Yang.
"Abbiamo bisogno di qualcuno che possa fare esperimenti perfetti," disse Yang.
"Jesteś najlepszą eksperymentatorką na świecie."
Sei il miglior sperimentatore al mondo.
Wu była podekscytowana.
Wu si sentiva eccitato.
Uwielbiała rozwiązywać trudne łamigłówki.
Le piaceva risolvere puzzle difficili.
To miała być najtrudniejsza łamigłówka w historii.
Questo sarebbe il puzzle più difficile di sempre.
Wu poszła do laboratorium.
Wu andò al suo laboratorio.
Musiała sprawić, by wszystko było ekstremalnie zimne.
Doveva rendere tutto estremamente freddo.
Temperatura musiała być niemal absolutnym zerem.
La temperatura doveva essere quasi allo zero assoluto.
Pracowała dniem i nocą.
Lei lavorava giorno e notte.
Ochładzała specjalne atomy o nazwie cez.
Ha raffreddato atomi di cobalto.
Atomy te zachowywały się jak maleńkie magnesy.
Ha usato magneti potenti.
Wu ustawiła wiązki atomów w jednym kierunku.
Ha misurato minuscole particelle chiamate elettroni.
Następnie użyła pola magnetycznego, by rozdzielić wiązki.
Il lavoro era molto difficile.
Każdy krok wymagał ogromnej precyzji.
Wu doveva essere perfettamente attento.
Gdy atomy się poruszały, Wu musiała zarejestrować każdy sygnał.
Un piccolo errore rovinerebbe tutto.
Nie miała prawa popełnić błędu.
Altri scienziati sono andati a feste durante le vacanze.
Eksperyment nazywał się badaniem rozpadu beta.
Wu rimase nel suo freddo laboratorio.
Rozpad beta dzieje się wewnątrz atomów.
Lei guardava le sue macchine lavorare.
To maleńka eksplozja energii.
Lentamente, Wu vide qualcosa di straordinario.
Wu musiała zmierzyć tę eksplozję z dokładnością do jednej milionowej.
Gli elettroni non erano bilanciati.
Jeśli wszechświat był zrównoważony, cząstki powinny latać w obie strony po równo.
Si sono mossi più in una direzione che in un'altra.
Jeśli wszechświat był niezrównoważony, cząstki miały wybierać jedną stronę.
"Questo non può essere giusto," disse Wu tra sé e sé.
Wu obserwowała przez długie, mroźne noce.
Ha controllato il suo lavoro ancora e ancora.
Zapisywała wyniki na papierowych paskach.
Ma i risultati erano sempre gli stessi.
Linie na papierze wyglądały jak kody tajemniczych wiadomości.
L'universo non era perfettamente equilibrato.
Pewnego ranka zdarzyło się coś niesamowitego.
La parità è stata rotta.
Wszystkie cząstki poleciały w jedna stronę.
Wu chiamò Lee e Yang immediatamente.
Wszechświat nie był perfekcyjnie zrównoważony!
Avevi ragione!
Wu krzyknęła z radości.
disse lei.
Wiedziała, że dokonała niezwykłego odkrycia.
"Le vecchie regole sono sbagliate!"
Od razu napisała do Lee i Yanga.
La notizia ha scioccato il mondo scientifico.
Wysłali wiadomości do innych naukowców.
Tutti avevano creduto nell'equilibrio perfetto.
Nowina rozeszła się błyskawicznie.
Ora Wu ha dimostrato che si sbagliavano.
Ludzie nie mogli w to uwierzyć.
Wu pubblicò i suoi risultati nel gennaio 1957.
Cały świat wiedział o parzystości.
Gli scienziati di tutto il mondo leggono il suo lavoro.
Wszyscy wierzyli w doskonałą równowagę.
Non riuscivano a crederci.
Teraz Wu udowodniła, że się mylą.
Alcuni scienziati ripeterono l'esperimento di Wu.
Wu opublikowała wyniki w styczniu 1957 roku.
Hanno ottenuto gli stessi risultati.
Naukowcy na całym świecie czytali jej pracę.
Wu aveva decisamente ragione.
Nie mogli w to uwierzyć.
La scoperta ha cambiato la fisica per sempre.
Niektórzy powtórzyli eksperyment Wu.
Gli scienziati hanno dovuto riscrivere i loro libri di testo.
Otrzymali te same wyniki.
Dovevano pensare all'universo diversamente.
Wu miała całkowitą rację.
Lee e Yang vinsero il Premio Nobel quello stesso anno.
Odkrycie na zawsze zmieniło fizykę.
Ma Wu non vinse con loro.
Trzeba było przepisać podręczniki.
Questo ha fatto arrabbiare molte persone.
Naukowcy musieli inaczej myśleć o wszechświecie.
Wu aveva fatto il lavoro più difficile.
Lee i Yang zdobyli w tym samym roku Nagrodę Nobla.
Lei aveva dimostrato la teoria.
Wu nie wygrała wraz z nimi.
Anche lei meritava il premio.
Wielu ludzi to rozzłościło.
Anni dopo, Wu vinse molti altri premi.
Wu wykonała najtrudniejszą pracę.
È diventata famosa in tutto il mondo.
To ona udowodniła teorię.
I giovani scienziati studiarono i suoi metodi.
Też zasłużyła na nagrodę.
Wu ha dimostrato che mettere in discussione le vecchie idee è importante.
Kilka lat później Wu otrzymała wiele innych wyróżnień.
Ha dimostrato che esperimenti accurati possono cambiare tutto.
Stała się sławna na całym świecie.
L'universo non era perfettamente equilibrato, dopotutto.
Młodzi naukowcy studiowali jej metody.
A volte le regole più basilari possono essere sbagliate.
Wu pokazała, że warto kwestionować stare pomysły.
Wu ha insegnato a tutti questa importante lezione.
Udowodniła, że dokładne eksperymenty mogą zmienić wszystko.
Il suo lavoro ha aperto nuove porte nella fisica.
Wszechświat jednak nie był idealnie zrównoważony.
Gli scienziati studiano ancora oggi le sue scoperte.
Czasem najbardziej podstawowe zasady mogą być błędne.
Wu nauczyła wszystkich tej ważnej lekcji.
Jej praca otworzyła nowe drzwi w fizyce.
Naukowcy do dziś badają jej odkrycia.