Wu Quebra o Equilíbrio Perfeito do Universo
Wu łamie doskonałą równowagę wszechświata
Wu sempre foi ensinado a seguir as regras, mas o que acontece quando quebrá-las pode salvar todos? Às vezes os maiores erros levam às descobertas mais importantes.
Wu vivia num mundo onde tudo tinha regras.
Wu żyła w świecie, w którym wszystko miało zasady.
Os cientistas acreditavam que essas regras nunca mudavam.
Naukowcy wierzyli, że te zasady nigdy się nie zmieniają.
Eles pensavam que o universo estava perfeitamente equilibrado.
Myśleli, że wszechświat jest idealnie zrównoważony.
Wu era diferente dos outros cientistas.
Wu różniła się od innych naukowców.
Ela fazia perguntas difíceis.
Zadawała trudne pytania.
Ela queria testar tudo.
Chciała testować wszystko.
As outras pessoas simplesmente aceitavam as ideias antigas.
Inni po prostu akceptowali stare idee.
O ano era 1956.
Był rok 1956.
Dois homens inteligentes chegaram a Wu.
Przyszło do niej dwóch mądrych mężczyzn.
Os seus nomes eram Lee e Yang.
Nazywali się Lee i Yang.
Eles tiveram uma ideia maluca sobre física.
Mieli szalony pomysł o fizyce.
"Wu, achamos que o universo pode estar desequilibrado", disse Lee.
"Wu, sądzimy, że wszechświat może być niezrównoważony" – powiedział Lee.
Achamos que as partículas podem quebrar as antigas regras.
"Wierzymy, że cząstki mogą łamać stare zasady."
Wu escutou atentamente.
Wu słuchała uważnie.
A ideia parecia impossível.
Pomysł brzmiał niemożliwie.
Todos os cientistas acreditavam no equilíbrio perfeito.
Wszyscy naukowcy wierzyli w doskonałą równowagę.
Este equilíbrio era chamado de paridade.
Ta równowaga nazywała się parzystością.
Como podemos testar isso?
"Jak możemy to przetestować?" – zapytała Wu.
perguntou Wu.
"Potrzebujemy kogoś, kto potrafi zrobić perfekcyjne eksperymenty" – powiedział Yang.
"Precisamos de alguém que consiga fazer experimentos perfeitos", disse Yang.
"Jesteś najlepszą eksperymentatorką na świecie."
"Você é o melhor experimentalista do mundo."
Wu była podekscytowana.
Wu sentiu-se animada.
Uwielbiała rozwiązywać trudne łamigłówki.
Ela adorava resolver quebra-cabeças difíceis.
To miała być najtrudniejsza łamigłówka w historii.
Este seria o quebra-cabeça mais difícil de todos os tempos.
Wu poszła do laboratorium.
Wu foi ao seu laboratório.
Musiała sprawić, by wszystko było ekstremalnie zimne.
Ela precisava deixar tudo extremamente frio.
Temperatura musiała być niemal absolutnym zerem.
A temperatura tinha que estar quase no zero absoluto.
Pracowała dniem i nocą.
Ela trabalhou dia e noite.
Ochładzała specjalne atomy o nazwie cez.
Ela resfriou átomos de cobalto.
Atomy te zachowywały się jak maleńkie magnesy.
Ela usou ímãs potentes.
Wu ustawiła wiązki atomów w jednym kierunku.
Ela mediu partículas minúsculas chamadas elétrons.
Następnie użyła pola magnetycznego, by rozdzielić wiązki.
O trabalho foi muito difícil.
Każdy krok wymagał ogromnej precyzji.
Wu teve que ser perfeitamente cuidadoso.
Gdy atomy się poruszały, Wu musiała zarejestrować każdy sygnał.
Um pequeno erro arruinaria tudo.
Nie miała prawa popełnić błędu.
Outros cientistas foram a festas durante os feriados.
Eksperyment nazywał się badaniem rozpadu beta.
Wu ficou em seu laboratório frio.
Rozpad beta dzieje się wewnątrz atomów.
Ela observou suas máquinas funcionarem.
To maleńka eksplozja energii.
Lentamente, Wu viu algo incrível.
Wu musiała zmierzyć tę eksplozję z dokładnością do jednej milionowej.
Os elétrons não estavam equilibrados.
Jeśli wszechświat był zrównoważony, cząstki powinny latać w obie strony po równo.
Eles se moveram mais em uma direção do que em outra.
Jeśli wszechświat był niezrównoważony, cząstki miały wybierać jedną stronę.
"Isso não pode estar certo", Wu disse para si mesma.
Wu obserwowała przez długie, mroźne noce.
Ela verificou seu trabalho várias e várias vezes.
Zapisywała wyniki na papierowych paskach.
Mas os resultados eram sempre os mesmos.
Linie na papierze wyglądały jak kody tajemniczych wiadomości.
O universo não estava perfeitamente equilibrado.
Pewnego ranka zdarzyło się coś niesamowitego.
A paridade foi quebrada.
Wszystkie cząstki poleciały w jedna stronę.
Wu ligou para Lee e Yang imediatamente.
Wszechświat nie był perfekcyjnie zrównoważony!
Vocês estavam certos!
Wu krzyknęła z radości.
ela disse.
Wiedziała, że dokonała niezwykłego odkrycia.
"As regras antigas estão erradas!"
Od razu napisała do Lee i Yanga.
A notícia chocou o mundo científico.
Wysłali wiadomości do innych naukowców.
Todos acreditavam no equilíbrio perfeito.
Nowina rozeszła się błyskawicznie.
Agora Wu provou que eles estavam errados.
Ludzie nie mogli w to uwierzyć.
Wu publicou seus resultados em janeiro de 1957.
Cały świat wiedział o parzystości.
Cientistas do mundo todo leram seu trabalho.
Wszyscy wierzyli w doskonałą równowagę.
Eles não conseguiam acreditar.
Teraz Wu udowodniła, że się mylą.
Alguns cientistas repetiram o experimento de Wu.
Wu opublikowała wyniki w styczniu 1957 roku.
Eles obtiveram os mesmos resultados.
Naukowcy na całym świecie czytali jej pracę.
Wu estava definitivamente certo.
Nie mogli w to uwierzyć.
A descoberta mudou a física para sempre.
Niektórzy powtórzyli eksperyment Wu.
Os cientistas tiveram que reescrever seus livros didáticos.
Otrzymali te same wyniki.
Eles tiveram que pensar sobre o universo de forma diferente.
Wu miała całkowitą rację.
Lee e Yang ganharam o Prêmio Nobel naquele mesmo ano.
Odkrycie na zawsze zmieniło fizykę.
Mas Wu não ganhou junto com eles.
Trzeba było przepisać podręczniki.
Isso deixou muitas pessoas irritadas.
Naukowcy musieli inaczej myśleć o wszechświecie.
Wu tinha feito o trabalho mais difícil.
Lee i Yang zdobyli w tym samym roku Nagrodę Nobla.
Ela tinha provado a teoria.
Wu nie wygrała wraz z nimi.
Ela também merecia o prêmio.
Wielu ludzi to rozzłościło.
Anos depois, Wu ganhou muitos outros prêmios.
Wu wykonała najtrudniejszą pracę.
Ela se tornou famosa no mundo todo.
To ona udowodniła teorię.
Jovens cientistas estudaram seus métodos.
Też zasłużyła na nagrodę.
Wu demonstrou que questionar ideias antigas é importante.
Kilka lat później Wu otrzymała wiele innych wyróżnień.
Ela provou que experimentos cuidadosos podem mudar tudo.
Stała się sławna na całym świecie.
O universo não estava perfeitamente equilibrado, afinal.
Młodzi naukowcy studiowali jej metody.
Às vezes as regras mais básicas podem estar erradas.
Wu pokazała, że warto kwestionować stare pomysły.
Wu ensinou a todos essa lição importante.
Udowodniła, że dokładne eksperymenty mogą zmienić wszystko.
O trabalho dela abriu novas portas na física.
Wszechświat jednak nie był idealnie zrównoważony.
Os cientistas ainda estudam suas descobertas hoje.
Czasem najbardziej podstawowe zasady mogą być błędne.
Wu nauczyła wszystkich tej ważnej lekcji.
Jej praca otworzyła nowe drzwi w fizyce.
Naukowcy do dziś badają jej odkrycia.